abbudhonàre , vrb Definition
nau pruschetotu de su chelu chi si ammontat de nues e de sa cara de unu chi perdet su bonumore; papare tropu
Synonyms e antonyms
annuai 1,
incuculare
/
abbudhai,
satzai
Etymon
srd.
Translations
French
obscurcir,
assombrir
English
to darken
Spanish
obscurecer
Italian
rabbuiare,
rannuvolarsi
German
bewölken,
sich verfinstern.
annebidàe, annebidài , vrb: annepidare,
nebidai Definition
guastare sa cosa a népide; pònnere o calare népide o cosa coment'e népide chi impedit de bíere, de cumprèndhere
Synonyms e antonyms
anneulare,
boerare
2.
dhi at annebidau is ogus, is pentzamentus ◊ custu pruinedhu annapat e annébidat totu ◊ de mentes annepidadas in su cilleri ndhe dhue at medas ◊ sa bia si annebidàt de pruini
Etymon
srd.
Translations
French
embrumer,
brouiller,
assombrir
English
to fog,
to dim,
to darken
Spanish
nublar,
aneblar,
ofuscar
Italian
annebbiare,
offuscare
German
umnebeln,
verdunkeln.
ilmurinàre , vrb: immurinare,
immurrinare,
irmurinare,
irmurrinare Definition
cambiare, mudare, essire murru de colore, nau pruschetotu de sa die candho benit sa mudantza de sa lughe a iscuru
Synonyms e antonyms
ammurriai 1,
ammurratzare,
incrinare,
interighinare,
interinare,
irmurrighinare,
irmurruinare,
murinai
Sentences
una manzana, ancora ilmurinendhe apena apena s'aera a levante, bidesi un'upa manna ◊ mi peso tambidambi a su pudhile candho est s'aera apena ilmurinendhe ◊ est immurrinandho e no faet prus a cricare s'arrastu de su bestiàmene!
2.
che prendha lughent élighes e chessas in s'aera chi immúrinat sonnida (G.Fiori)◊ un'àtera nue fut comintzendhe a immurinare su chelu: sa nue de una gherra (P.Pillonca)
Etymon
srd.
Translations
French
faire nuit
English
to brown,
to darken
Spanish
anochecer
Italian
imbrunire
German
dunkel werden.
imbujài, imbujàre , vrb Definition
fàere o essire iscurosu, nau prus che àteru de su chelu e fintzes de sa bisura de chie s’intristat; fàere una cosa o chistione prus pagu crara
Synonyms e antonyms
abbujare
| ctr.
isclarire
/
crarire
Sentences
s'issuriadorzu est candho est imbujandhe ◊ si est peasu su bentu e su chelu si est imbujau ◊ sa Terra si fut imbujada, pariat torrada sa noti
2.
ant imbujadu sas resones craras!
Translations
French
s'assombrir
English
to darken
Spanish
obscurecer,
fruncir el ceño
Italian
rabbuiarsi
German
sich verfinstern.
infuscài, infuscàre , vrb Definition
essire iscuriosu, nau de su tempus e de s'ària chi si ammontat de nues; nau de gente, intristare, fàere cara trista, pentzamentosa
Synonyms e antonyms
afuscai,
annapai,
imbelare,
impannare,
inchelare,
intelai
Etymon
srd.
Translations
French
s'obscurcir,
assombrir
English
to darken,
to become gloomy
Spanish
ensombrecer
Italian
incupirsi,
infoscare
German
sich verfinstern,
verdunkeln.
iscorigài, iscorigàre , vrb: iscuriai,
iscuriare,
iscuricare,
iscurigai,
iscurigare,
scurigai Definition
essire o fàere iscuru, nau de sa die, apustis chi si ch’est intrau su sole
Synonyms e antonyms
imbugiare,
indenotire,
iscurèssere,
murinai
| ctr.
abbrèschere,
illuchèschere
Idioms
csn:
avb.: iscúriga no iscúriga = cumentzendi a iscurigai; iscurighendhe = s'ora chi est faghíndhesi iscuru, itl. all'imbrunire
Sentences
mi parit chi s'iscorighit sa luxi e no nci siat àturu che prantu (B.Lobina)◊ inue si l'iscúrigat si corcat ◊ parentes istimados e amigos, cudhos chi lughiant che isprigos, mi ant cussos su logu iscuriadu! (B.Sulis)◊ de sos tres annos chi si est atzegadu, pro issu su logu si est iscuriadu ◊ toca, càstia cummente istat nonna tua e torra a innoje prima de iscorigare!◊ abarra cun nosu, ca est iscurighendu, aspeta ca cenaus!
2.
candu at cumpréndiu ca su distinu de custu fillu fut malu si dhi est iscorigau su coru
3.
in foras fiat giai iscorigau mortu
4.
semus assupridos a bidha iscurighendhe
Scientific Terminology
sdi
Etymon
srd.
Translations
French
faire nuit
English
to darken
Spanish
anochecer
Italian
farsi nòtte,
annottare
German
Nacht werden.
oscurèssere , vrb: oscurèssiri Definition
fàere o essire iscuru, note, iscurigare
Synonyms e antonyms
iscurèssere,
oscuressire,
iscorigai
| ctr.
abbrèschere
Sentences
altzat su sole divinu sos astros oscuressendhe
Etymon
spn.
Translations
French
faire nuit,
quand la nuit commence à tomber
English
to darken
Spanish
obscurecer,
anochecer
Italian
oscurare,
farsi bùio
German
dunkeln,
dunkel werden.